Popüler şarkıcı Mabel Matiz’in son single’ı Perperişan, dijital platformlarda büyük tartışma yarattı. “Kamu düzeni ve genel sağlık” gerekçesiyle başlayan hukuki süreç, şarkının YouTube, Spotify ve Apple Music üzerinde erişim engeliyle sonuçlandı. İşte yaşananlar, gerekçeler ve sanatçının kamuoyuna mesajı…
Perperişan şarkısına erişim engeli nasıl geldi?
Erişim engeli kararı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın talebi üzerine Ankara Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği tarafından verildi.
Bakanlığın mahkemeye sunduğu dilekçede; şarkının sözlerinin aile kurumuna zarar verebileceği, çocukların ve gençlerin zihinsel gelişimini olumsuz etkileyebileceği, kamu düzenini bozucu etkiler oluşturabileceği ve toplumda infiale yol açabileceği iddia edildi.
Türkiye’de erişim engeli kararı, 5651 sayılı Kanun’un 8/A maddesi kapsamında alındı.
Engel hangi platformları kapsıyor; tamamen erişilmez mi?
Karar, başta YouTube, Spotify ve Apple Music gibi büyük dijital müzik ve video servislerini kapsıyor.
Ancak engel uygulaması henüz tüm platformlarda netleşmiş değil; bazı kaynaklara göre şarkı “Türkiye’den görünmez hâle getirilmedi” ya da uygulama süreci devam ediyor.
Sanatçının yorumu ne oldu?
Mabel Matiz, bu engelleme kararına sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamayla yanıt verdi. İşte dikkat çeken noktalar:
Sanatçı, şarkı sözlerinin “kasıtlı, son derece art niyetli” yorumlarla yanlış yerlere çekildiğini, meseleye objektif bakılması gerektiğini belirtti.
Matiz, şarkılarının halk edebiyatı geleneğinden metaforla beslenen bir aşk hikâyesi anlattığını; “toy bebe”, “kelek / ham / hayattan derslerini almamış ruh” gibi ifadelerin sembolik, sanatın estetik yönüyle bütünleşik olduğunu vurguladı.
Sanatçı ayrıca, “kamu düzeni ve genel sağlığımızın alt tarafı bir şarkıdan bozulacak kırılganlıkta olmadığına inanmak istiyorum” gibi ifadelere yer vererek, özgürlük ve ifade hakkının önemine dikkat çekti.
Bu gelişme ne anlama geliyor?
Türkiye’de sanat ve ifade özgürlüğü konusundaki sınırlar bir kez daha tartışmaya açıldı. Şarkı sözleri gerekçesiyle gelen erişim engeli, sanatçıların yaratıcı dil kullanımı üzerinde oto sansür riskini gündeme getiriyor.
Dijital müzik platformları ve video servisleri, mahkeme kararlarına uyum sağlamak zorunda; bu tür engellemeler sanatçının ve izleyicinin davranış biçimlerini de etkileyebilir.
Hukuki süreç ve yargı kararları sanatın niteliği, toplumsal normlar ve kamu düzeni algısına göre şekillendiği için, benzer davalarda emsal teşkil edebilecek bir olay olarak kayda geçecektir.
